3 OCAK
İlk Yayın : 3 Ocak 2024 – Son Güncelleme 3 Ocak 2024, 12:55
Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında Limni Adası’nın Mondros Limanında imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, iki taraf arasındaki savaşı sona erdirdi. 30 Ekim 1918.
Antlaşmanın 7. Maddesi, ülkemizin düşman devletler tarafından işgal edilmesine imkan veren bir maddeydi. 17 Aralık 1918 günü İngiliz Donanması Mersin İskelesine yanaşmıştı. Filikadan inen İngiliz subayı iskele komiserine verdiği zarfı, Mersin Mutasarrıfı Galip beye vermesini istedi. Galip bey ve diğer devlet yetkilileri aynı anlarda Hükümet Konağında (Bugünkü Sağlık Müdürlüğünün olduğu bina) durum değerlendirmesi yaparlarken İngiliz subayın verdiği zarfı da görüşmeye başladılar.
***********************
Mondoros Ateşkes Antlaşmasının 7. Maddesi gereği Kilikya’nın işgaline karar verildiği, bunun gereği olarak da işgalin Mersin’den başlanacağı, direniş gösterilmemesi, emirlere uyulması gerektiği yazıyordu. İngilizlerden 15 gün sonra Fransız işgal kuvvetleri de Mersin’e geldi ve Mersin bir yıl onların işgali altında kaldı. Kendi aralarında uyuşmazlık yaşayan işgal güçleri yine aralarında paylaşım yaparak, petrol bölgesi Musul’u İngilizler aldı, Fransızlara da; Mersin, Adana, Antep, Maraş ve Urfa’yı bıraktılar. Fransızlara karşı başlatılan Antep, Urfa, Maraş direnişleri ağır kayıplar verdirmeye başladı işgal güçlerine. Musul’un İngilizler tarafından alınması, işgal ettikleri topraklarda sürekli kayıplar verilmesi Fransızları perişan etmeye başlamıştı.
*************************
Mustafa Kemal 6 Kasım 1918’de Adana’dan, Mersin’e trenle gizlice gelerek; kuvvet komutanları, sivil ve askeri erkanla toplantı yapmıştır. Adana toplantısında alınan kararları anlatmıştır. Anadolu’nun ilk işgalinin Mersin İskelesinden başlayacağını, bölgedeki karakollardaki tüm silah ve cephanelerin gelecekteki vartan savunması için Toroslar’daki dağ köylerine gönderilmesini ve direniş örgütlerine ( Kuvaimilliye ) bırakılarak düşmanın, Torosların kuzeyine geçmemesi talimatını vermiştir.
************************
1920 yılının ilkbahar ve yaz aylarında şehir merkezinden dağ köylerine gitmeye karar veren Fransız askerleri Mersin Milis güçlerinin büyük bir direnciyle karşılaşmışlardır. Altı ay süren direniş ve mücadeleyi Milis güçleri kazanmıştır. 1921 yılı Ekim ayında Atatürk Hükümeti’ni tanıyan Fransızlar ; 21 Aralıkta Tarsus’tan , 1922 ‘de 3 Ocak Mersin’den , 5 Ocak Adana’dan askerlerini çekerek ayrılma kararı vermişlerdir. Bu haberi alan Mersin ve köyleri 3 Ocak sabahı tren istasyonunda toplanmış, Adana’dan gelen trenden inen komutanları büyük bir coşkuyla alkışlamışlardır. Hükümet binasına giden komutanlar görevi Fransızlardan devralmışlar, Mersin İskelesinden geldikleri gibi gitmişler.
Büyük mücadele verilerek kazanılan kurtuluş günümüz kutlu olsun.
